فیگور حیوان وحشی «جگوار»

فیگور یک عروسک یا شخصیت قابل تنظیم است که معمولاً از پلاستیک ساخته می‌شود و اغلب بر اساس شخصیت‌های یک فیلم، کتاب طنز، نظامی، بازی ویدیویی   یا برنامه تلویزیونی ساخته می‌شود. فیگورها برخلاف عموم عروسک‌ها بیشتر مورد استقبال پسربچه‌ها و بزرگسالان قرار می‌گیرند.

 اصطلاح «اکشن فیگور» برای اولین بار توسط  Hasbro در سال ۱۹۶۴ ابداع شد تا چهره جو را برای کودکانی، خصوصاً پسرانی که  با عروسک بازی نمی‌کردند، گزینه ای برای   خرید قرار دهد. عروسک اصطلاحی است که در درجه اول به عنوان اسباب بازی دختران بشمار می‌رود، از این رو تغییر  اسم و صفت کمک بزرگی برای ورود به بازار جدید بود.

 تنوع فیگورها به قدری زیاد است که دیگر برای داشتن  یکی از آن‌ها مسئله‌ی جنسیت دختر و پسر مطرح نیست. فیگورها  ابعاد  مختلفی  دارند و به دو دسته ثابت یا مفصلی طبقه بندی می شوند. همچنین  برای  سن و  سال خاصی ساخته نمی‌شوند و می‌توان آن‌ها را هم نوعی اسباب‌بازی برای  کودکان به حساب آورد و هم به عنوان یک استند دکوری روی میز یا  کتابخانه برای دکور اتاق یا آرشیو کلکسیون بزرگسالان استفاده کرد.

 بازی  با  فیگور ها معمولا جذابیت زیادی برای کودکان و نوجوانان و حتی جوانان دارد. آنها را به دنیای خیال برده و با داستان سازی در ذهنشان مهارتهای ذهنی متنوعی را در خود تقویت می کنند و با قرارگرفتن در نقش قهرمانان داستانها عزت نفس و حس خوبشان نسبت به خودشان تقویت می گردد.

جَگوار (به انگلیسی: jaguar) یا پلنگ آمریکایی (نام علمی: Panthera onca) یک گونه از سرده پلنگ‌مانندها و بزرگ‌ترین جانور از تیرهٔ گربه‌سانان در قاره آمریکا به‌شمار می‌آید. جگوار پس از ببر و شیر سومین گربه بزرگ جهان محسوب می‌شود. جگوار، شکارچی رأس هرم غذایی است و از ۸۷ گونه مختلف تغذیه می‌نماید.

ریشهٔ نام

نام جگوار ریشه در زبان‌های توپیایی-گوارانی که از زبان‌های بومی آمریکا است دارد و سپس وارد دیگر زبان‌ها شده‌است.

ویژگی‌ها و اندازه‌ها

طول  این گربه‌ها حدود ۱.۸ تا ۲.۳ متر است و دم آنها می‌تواند ۶۰ سانتی‌متر  دیگر به طول آنها اضافه کند. نرها از ماده‌ها سنگین ترند. میانگین وزن آنها  ۱۰۰-۲۰۰ کیلوگرم است اما وزن  جگوار های نر به ۱۵۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم و ماده  ها به ۸۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم می‌رسد. پوست لکه‌دار و زیبای جگوار آن را در جنگل  استتار می‌کند. رنگ بدن آن‌ها از زرد روشن تا قهوه‌ای مایل به سرخ متغیّر  است و حاوی خال‌های سیاه می‌باشد. که به صورت گل رز با یک نقطه سیاه در  مرکز قرار گرفته‌است جگوار شباهت زیادی به پلنگ دارد اما پلنگ بدون نقطه سیاه مرکزی است. در امتداد خط وسط پشت جگوار یک  ردیف از لکه‌های سیاه بلند وجود دارد که ممکن است به صورت یک نوار ادغام  شوند. رنگ پایه جگوار از سفید تا سیاه بسیار متفاوت است. اگرچه جگوارهای  قهوه‌ای و سیاه به نظر تک‌رنگ هستند، اما لکه‌ها همیشه به صورت کم رنگ دیده  می‌شوند.تفاوت دیگر در شکل بدن جگوار است جگوارها بزرگتر و حجیم تر از پلنگ‌ها هستند اندازه و شکل سر بین دو گربه به اندازه کافی متفاوت است که به شما امکان  می‌دهد تفاوت را با دیدن تشخیص دهید. پلنگ‌ها دارای سرهای نسبتاً کوچک و  زاویه‌ای هستند که دارای گونه‌های تیز و خطوطی برجسته هستند. در مقایسه،  جگوارها سر بزرگتر و صورت گردتر دارند و گوش‌های برجسته کمتری دارند. تعداد کمی از جگوارها کاملاً به رنگ مشکی هستند و کمتر از ۶ درصد جمعیت جگوارها را تشکیل می‌دهند.

رفتارشناسی

این جانوران تنها زندگی می‌کنند و اصولاً شب فعال‌اند. جگوار می‌تواند مانند پلنگ به سرعت از درخت‌ها بالا برود و خود را پنهان کند و در کمین بنشیند. آن‌ها  شناگران خوبی نیز هستند و گاهی ماهی می‌خورند. جگوار به کمک پنجه و  آروارهٔ نیرومندش می‌تواند شکارهای بزرگی مانند تاپیر، میمون و گوزن را از پا درآورد. شکار اصلی‌اش پکاری و کاپی بارا است ولی اگر مجبور شود سراغ خزندگان و لاک‌پشتها می‌رود و حتی گاهی تمساح و آناکوندا نیز شکار می‌کند. این جانور می‌تواند مانند سایر گربه‌سانان به سرعت‌های  بالا رسیده و آن را برای زمان کوتاهی حفظ کند. به همین دلیل باید به طعمهٔ  خود بسیار نزدیک شود تا بتواند او را شکار کند. جگوارها از جانوران بسیاری  از جمله بزکوهی، آهو، سمور، پرندگان، لاک‌پشت‌ها، خوک‌های وحشی، خوک‌های پوزه دراز مالایا و ماهی تغذیه می‌کنند.

بوم‌شناسی و محل زندگی

محّل زندگی جگوار از شمال آرژانتین در آمریکای جنوبی تا جنوب غربی ایالات متّحده در آمریکای شمالی است. این جانوران در جنگل‌های گرمسیری پر باران و معمولاً در کنار آب زندگی می‌کنند. جگوارها در قلمروهای وسیعی زندگی می‌کنند به طوری که جگوار ماده به حداقل ۲۵ کیلومتر مربع قلمرو نیاز دارد و قلمرو نر بسیار بیشتر است. محدوده زیستگاه‌ها با هم  تداخل دارد ولی همسایه‌ها برای کاهش درگیری از هم دوری می‌کنند.

وضعیت بقا

نگاره‌ای از یک جگوار نر در حین خمیازه کشیدن در کنارهٔ آب در تالاب پانتانال، برزیل.

جگوارهای ماده پس از ۹۳ تا ۱۰۵ روز بارداری یک تا چهار توله می‌زایند و  در مکانی امن از آن‌ها نگهداری می‌کنند. بچه‌ها حدود دو سال کنار مادر  می‌مانند. اکنون این جانور در بسیاری از بخش‌ها در خطر انقراض قرار  گرفته‌است. انسان جگوار را برای خزش و نیز به دلیل اینکه به گاوها حمله  می‌کند شکار می‌کند. جگوار در اسارت تا ۲۳ سال عمر کرده‌است.

در افسانه‌ها و فرهنگ‌ها

در فرهنگ مردم آمریکای مرکزی و جنوبی جگوار سابقه طولانی دارد و نماد قدرت به حساب می‌آید. در فیلم سینمایی آپوکالیپتو شخصیت اصلی داستان پس از تحت تعقیب قرار گرفتن توسط یک جگوار سیاه دچار تحول می‌شود.

جگوار، گربه سانی زیرک و قوی است که پوست براقی دارد که بواسطه زیبایی و  ابهت خاصی که دارد، از قدیم همواره نامش در داستان‌های اساطیری به چشم  می‌خورد. جگوار‌ها گربه سانان بسیار محبوب و پرطرفداری هستند. در قدیم  تفکرات خرافی بسیاری در مورد جگوار‌ها. ج. د داشت. به عنوان مثال در بین  مردم محلی مکزیک این تفکر وجد داشت که چگوار‌ها می‌توانند بین دنیا‌های  مختلف سفر کنند. این طرز فکر ریشه در این داشت که جگوار‌ها هم بر روی زمین  هستند و هم بر روی درخت و از سویی دیگر این جانوران هم در شب شکار می‌کنند و  فعال هستند و هم در روز! اما امروزه این جانوران یکی از نماد‌ها و  نشانه‌های سلطنتی، هوش، زیبایی و قدرت است.

به دلیل شباهت در رنگ و طرح روی پوست، جگوار‌ها اغلب اوقات با پلنگ‌ها  اشتباه گرفته می‌شوند. این مسئله تنها در شباهت پوست خلاصه نمی‌شود؛  جگوار‌ها و پلنگ‌ها هر دو در یک طیف جغرافیایی زندگی می‌کنند و نقش هر دو  این جانوران در اکوسیستم مانند یکدیگر است. تفاوت اصلی و وجه تمایز بین این  دو گونه در دو مورد خلاصه می‌شود. مورد اول مکان دقیق زندگی است که در بخش  پایانی مقاله این مسئل دقیق‌تر مورد بررسی قرار خواهد گرفت و مورد دوم جثه  است که جگوار‌ها غالبا جثه‌ای عضلانی‌تر نسبت به پلنگ‌ها دارند.

اما اگر بین این دو گونه به صورت جزئی‌تر به دنبال وجه تمایز می‌گردید  باید به سراغ طرح روی پوست بروید. طرح روی پوست بدن جگوار‌ها اشکالی تیره  است که مرز شکسته‌ای داشته و درونش نقطه‌ای روشن‌تر دیده می‌شود. از سویی  دیگر پلنگ‌ها هم این اشکال تیره را روی پوست خود دارند با این تفاوت که مرز  آن‌ها شکسته نیست و اشکال تیره به صورت یکدستی تیره هستند و نقطه روشنی در  آن یافت نمی‌شود. محققان و جانورشناسان بر این باورند که وجود اینگونه  طرح‌های خاص بر روی پوست هر دو گونه باعث می‌شود تا جانور استتار بهتری در  منطقه زندگی خود داشته باشد و در هنگام شکار و کمین کردن از دید طعمه پنهان  بماند.

همانند دیگر گربه سانان، چشمان جگوار هم برای شکار و دید در شب بسیار  مناسب است. ویژگی و قابلیت کلیدی برای این امر درخشش چشمان جانور است که  این مسئله در اصطلاح «ساختار آینه‌ای شکل» نامیده می‌شود. این ساختار به  این صورت عمل می‌کند که نور در شبکیه چشم جانور منعکس می‌شود و این مسئله  قابلیت دید جانور را تقریبا دو برابر می‌کند. به همین دلیل است که چشمان  جگوار‌ها و اغلب گربه سانان دیگر در شب می‌درخشد و آن‌ها قابلیت دید بسیار  بالایی در شب دارند. این مسئله در سگ‌ها و سگ سانان هم صادق است. افرادی که  حیوان خانگی سگ یا گربه دارند، این مسئله را به خوبی درک می‌کنند و درخشش  چشمان حیوان خانگی خود در شب را دیده‌اند. جگوار‌ها رنگ‌ها و جزییات را در  روز به خوبی نمی‌بینند، اما در شب دید بسیار قوی و مطلوبی دارند.

جگوار‌ها علاقه‌ای به تعقیب کردن طعمه و شکار خود ندارند و در عوض  مایلند تا در جای مناسبی کمین کرده و در موقعیت مناسبی حمله کنند. جگوار‌ها  جانوران سریعی هستند، اما این ویژگی را نمی‌توان جزو برترین یا شاخص‌ترین  ویژگی‌های این جانور دانست. فک جگوار‌ها بسیار قدرتمند است و دندان‌های این  جانور هم بسیار تیز است به نحوی که جگوار به راحتی و با کوچکترین فشاری  می‌توان با کمک فک و دندان‌های خود جمجه طعمه را سوراخ کند. این ویژگی  جگوار‌ها را قادر می‌سازد که بتوانند جانورانی با پوسته بسیار سخت همانند  لاکپشت‌ها را نیز در هم بشکنند و به عنوان غذا از آن‌ها استفاده کنند. تا  کنون حدود ۸۵ گونه متفاوت از جانوران که همگی طعمه جگوار‌ها هستند یافت شده  است که از مهمترین آن‌ها می‌توان به گاو، گوزن، تاپیر و کاپی بارا اشاره  کرد.

جگوار‌ها در هر منطقه‌ای که زندگی کنند، معمولا جزو برترین شکارچیان آن  محدوده حساب می‌شوند از این رو این جانوران نگران این نیستند که توسط جانور  دیگری شکار شوند و به طور کلی در طبیعت شکارچی خاصی ندارند. تنها خطری که  این جانوران را تهدید می‌کند انسان‌ها هستند! پوست جگوار‌ها از گذشته تا به  حال بسیار محبوب و پرطرفدار بوده و همین امر باعث شد تا شکار این جانوران  بسیار زیاد باشد. امروزه شکار آن‌ها و حتی خرید و فروش پوست آن‌ها کاملا  ممنوع است، اما این فعالیت‌ها هنوز هم به صورت غیر قانونی انجام می‌شود.

یکی دیگر از دلایل مهم از بین رفتن نسل جگوارها، از بین رفتن محیط‌های  ایده‌آل برای زندگی آن‌هاست. انجام فعالیت‌هایی همچون قطع درختان، کشاورزی  در مقیاسی بزرگ و ایجاد معادن توسط انسان‌ها از جمله مهمترین فعالیت‌هایی  هستند که به زیستگاه جگوار‌ها آسیب می‌زند. هم اکنون وضعیت بقای جگوار‌ها  «نزدیک به آسیب پذیر» است، اما متاسفانه نسل این جانوران به سرعت در حال  کاهش است و هر چه سریع‌تر باید به وضعیت آن‌ها رسیدگی شود.

جگوار‌ها باید در جنگل‌های بارانی زندگی کنند. بدن عضلانی و پنجه‌های  بسیار بزرگ، این جانور را قادر می‌سازد تا به راحتی از درخت بالا برود.  همچنین جگوار شناگر بسیار خوبی هم هست و به خوردن غذا‌های آبی از جمله  ماهی‌ها نیز علاقه دارد. جگوار‌ها در آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی زندگی  می‌کنند در حالیکه پلنگ‌ها در کنار آمریکا، در آفریقا و آسیا هم یافت  می‌شوند.